راهنمای خرید شیر خشک
انواع شیر خشک‌ها از پنج مادۀ اصلی تشکیل شده‌اند که شامل کربوهیدرات، پروتئین، چربی، ویتامین و مواد معدنی است. یک شیر خشک می‌تواند دارای دیگر مواد مغذی در مقادیر کم نیز باشد. نوع خاص پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و ترکیب مواد مغذی در آنها، شیر خشک‌ها را از هم متمایز می‌کند. در این مطلب می‌توانید با مواد تشکیل‌دهندۀ شیر خشک‌ها و مقایسۀ آنها با ترکیبات شیر مادر آشنا شوید تا بتوانید پس از تأیید پزشک، شیر خشک مناسب را برای کودکتان انتخاب کنید.
کربوهیدرات
کربوهیدرات اصلی در شیر مادر و شیر خشک‌های مبتنی بر شیر گاو لاکتوز است. گاهی نیز مالتودکسترین ذرت به عنوان منبع دوم کربوهیدرات در این شیر خشک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. شیر خشک‌های بدون لاکتوز، مبتنی بر سویا و برخی از شیر خشک‌های ویژه حاوی ترکیبی از دیگر کربوهیدرات‌ها از جمله ساکارز، مالتودکسترین ذرت، نشاستۀ ذرت اصلاح‌شده یا شکر شربت ذرت است.
پروتئین
شیر مادر حاوی حدود ۶۰ درصد پروتئین وی؛ Whey، و ۴۰ درصد پروتئین کازئین است. ترکیب پروتئین در بیشتر شیر خشک‌ها نزدیک به شیر مادر است. بعضی از شیر خشک‌ها نیز تنها حاوی پروتئین وی است. در برخی از شیر خشک‌ها پروتئین‌ها به اجزای کوچک‌تری شکسته شده است تا هضم آن برای کودک آسان‌تر باشد. این شیر خشک‌ها به نام شیر خشک‌های نیمه‌هیدرولیز و تمام هیدرولیز شناخته می‌شوند. شیر خشک‌های بر پایۀ سویا تنها حاوی پروتئین‌های موجود در سویا است. در برخی از برندها برای هضم آسان‌تر، پروتئین‌های سویا تا حدی شکسته شده است.
چربی
شیر مادر حاوی انواع چربی غیراشباع و اشباع‌شده است. سازندگان شیر خشک از روغن‌های مختلفی برای ساختن ترکیباتی مشابه ترکیبات چربی شیر مادر استفاده می‌کنند. این روغن‌ها شامل روغن سویا، روغن نارگیل، روغن پالم یا پالم اولئین و روغن آفتاب‌گردان اولئیک بالا است. تحقیقات نشان می‌دهد که روغن پالم و پالم اولئین می‌تواند جذب کلسیم و چربی را کاهش دهد. بنابراین، میزان چربی و کلسیمی که کودک شما از شیر خشک‌های فاقد این چربی‌ها دریافت می‌کند از شیر خشک‌های حاوی این چربی‌ها بیشتر است.
تری‌گلیسیرید دارای زنجیرۀ متوسط نیاز به تلاش کمتری برای هضم دارد و به آسانی جذب می‌شود. این تری‌گلیسیرید در شیر خشک‌های مخصوص نوزادان زودرس استفاده می‌شود. همچنین برای نوزادانی که در هضم یا جذب مواد مغذی مشکل دارند استفاده از شیر خشک‌های حاوی این نوع چربی آسان‌تر است.
DHA و ARA دو اسید چرب دارای زنجیرۀ بلند هستند که در رشد مغز و بینایی کودک نقش مهمی دارند. جنین این دو اسید چرب را در طول سه ماهۀ سوم بارداری از مادر می‌گیرد.
پس از تولد، اگر رژیم غذایی مادر کافی باشد هر دوی این اسیدهای چرب به مقدار کافی در شیر مادر یافت می‌شود. کارشناسان طی تحقیقاتی به این نتیجه رسیده‌اند که بینایی کودکان فول‌ترم یعنی کودکانی که به موقع متولد شده‌اند و از شیر خشک‌های حاوی DHA و ARA استفاده کرده‌اند، به نسبت کودکانی که از شیر خشک‌های فاقد این دو اسید چرب استفاده کرده‌اند به میزان قابل توجهی واضح‌تر است. همچنین یک بررسی نشان می‌دهد که این دو اسید چرب رشد شناختی و فیزیکی نوزادان زودرس را بهبود می‌دهد.
ویتامین‌ها و مواد معدنی
بیشتر کلماتی که در قسمت مواد تشکیل‌دهندۀ روی قوطی‌های شیر خشک‌هاست، شرح ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در آن است. شاید فهم این کلمات برای شما دشوار باشد. برای مثال فروس سولفات همان آهن، سدیم آسکوربات ویتامین سی و کلسیم پانتوتنات ویتامین B۵ است.
آهن برای توانایی خون در حمل اکسیژن حیاتی است. تمام سلول‌های بدن برای عملکرد مناسب به این اکسیژن احتیاج دارند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که دریافت آهن کافی در سال اول زندگی برای رشد مغز کودک نیز مهم است. ذخایر آهن موجود در بدن یک کودک در سه ماهۀ سوم بارداری ایجاد می شود. بنابراین، نوزادان زودرس برای دریافت آهن کافی به کمک نیاز دارند.
همۀ کودکان سالمی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند و منعی در مصرف آهن ندارند، تا شش ماهگی باید حداقل میزان ۰/۲۷ میلی‌گرم و از هفت تا ۱۲ ماهگی میزان ۱۱ میلی‌گرم آهن دریافت کنند تا از مشکلات کم‌خونی ناشی از فقر آهن در آنها جلوگیری شود.
بیشتر شیر خشک‌ها حاوی حداقل ۴ میلی‌گرم آهن در هر لیتر هستند، پس بهتر است بعد از مشورت با پزشک کودکتان و تأیید او شیر خشکی را که حاوی مقدار کافی آهن برای فرزندتان باشد انتخاب کنید.
نوکلئوتیدها
نوکلئوتیدها اجزای سازندۀ DNA و RNA هستند که در شیر مادر وجود دارند. این مواد کارکرد‌های متعددی دارند و می‌توانند به رشد سیستم ایمنی کمک کنند. برندهای مختلف شیر خشک حاوی مقادیر متفاوتی از نوکلئوتیدها هستند.
نشاستۀ برنج
یکی از محتویات شیر خشک‌های ضداستفراغ، نشاستۀ برنج است. پزشک کودکتان ممکن است این نوع شیر خشک را برای کاهش ریفلاکس یا همان بازگشت اسید به مری کودک توصیه کند.
فیبر رژیمی
برای درمان موقت اسهال در کودکان، فیبر سویا به شیر خشک‌های مبتنی بر سویا اضافه می‌شود. البته در حال حاضر تعداد کمی از برندها، شیر خشک حاوی فیبر سویا دارند.
اسیدهای آمینه
تائورین، متیونین و کارنیتین، اسیدهای آمینه‌ای هستند که به شیر خشک‌های مبتنی بر سویا و گاهی به شیر خشک‌های مبتنی بر شیر گاو اضافه می‌شوند تا جایگزین اسیدهای آمینۀ شیر مادر باشند.
پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها نوعی باکتری هستند که ممکن است به جلوگیری از عفونت و التهاب دستگاه گوارش کمک کنند. پری‌بیوتیک‌ها تعداد باکتری‌های پروبیوتیک در شکم را افزایش می‌دهد. برخی پژوهش‌ها نشان داده است که پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها می‌توانند در سالم نگه داشتن دستگاه گوارش کودک نقش مهمی داشته باشند. اما ممکن است مصرف شیر خشک‌های حاوی این دو، برای کودکانی که سیستم ایمنی ضعیف‌شده یا برخی مشکلات دیگر را دارند خطرناک باشد.
پس بهتر است قبل از تصمیم‌گیری برای خرید این نوع شیر خشک‌ها با پزشک کودکتان مشورت کنید. مزایای پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌های موجود در شیر خشک با قطع آن شیر خشک تمام می‌شود.
راه‌های افزایش شانس بارداری سریع و سالم
برخی از زنان برای باردار شدن و تولد کودکشان در زمان مشخصی برنامه‌ریزی نمی‌کنند، اما برخی از زنان تمایل دارند که کودکشان در زمان خاصی از سال به دنیا بیاید. برای این کار لازم است که پیش از اقدام، شما و همسرتان آمادگی کافی برای بارداری را داشته باشید. یکی از اقدامات مهم برای این برنامه‌ریزی داشتن یک اپلیکیشن دقیق برای باردار شدن است که شما می‌توانید همیشه آن را همراه خود در گوشی موبایلتان داشته باشید. این اپلیکیشن همچنین بارداری هفته به هفته و رشد هفته به هفتهٔ جنین را با تصویر در اختیار شما می‌گذارد و با اطلاع دادن زمان مشخص انجام آزمایشات و غربالگری‌های بارداری کمک می‌کند تا دوران بارداری راحت‌تری را پشت سر بگذارید. در این مطلب با شناخت راه‌های افزایش شانس یک بارداری سریع و سالم، در زمان دلخواهتان آشنا شوید.
برای بالا بردن احتمال باروری کارشناسان پیشنهاد‌های متعددی دارند که برخی از آنها در مطلب پیش رو آورده شده است.
از سه ماه قبل از اقدام به بارداری، قرص نخورید
مصرف قرص‌های ضدبارداری آسیبی به کیفیت دوره‌های قاعدگی یا باروری شما نمی‌زند؛ اما بدن نیاز به کمی زمان دارد تا دوباره آمادگی لازم برای باروری را پیدا کند. احتمالا بعد از قطع مصرف این داروها بی‌نظمی‌هایی در قاعدگی یا لکه‌بینی بین عادت‌ها خواهید داشت؛ اما لازم است که از سه ماه قبل‌تر از اقدام به بارداری، مصرف این قرص‌ها به‌طور کامل قطع شود. به عقیده متخصصان زنان و زایمان، اگر بدن به‌طور کامل از اثرات هورمون‌های ناشی از قرص‌های ضدبارداری خلاص نشده باشد، امکان سقط‌جنین بالا خواهد رفت؛ در نتیجه توصیه می‌شود قبل از بارداری بهتر است سه بار پریود شوید.
چکاپ کامل داشته باشید
نگرانی از وضع سلامت بدن ممکن است باعث کاهش باروری شود؛ برای مثال، داشتن اضافه‌وزن، مصرف دخانیات، تغذیه نامناسب، خستگی زیاد، استرس‌های شدید و... ممکن است روی احتمال باروری تاثیر منفی بگذارد؛ در نتیجه لازم است قبل از اقدام به باروری به پزشک مراجعه کنید و چکاپ کامل شوید. علاوه بر این، در صورت وجود هر نوع بیماری مزمن یا ژنتیکی، درمان‌های سنگین دارویی، کم‌کاری تیروئید، دیابت، فشارخون بالا یا سابقه خانوادگی بیماریهای جدی لازم است که قبل از بارداری بررسی‌های لازم روی سلامت زن و شوهر انجام شود. بهتر است آزمایش خون بدهید، هورمون‌هایتان بررسی شود و واکسن‌های لازم را بزنید. داشتن آگاهی از وضع سلامت‌تان باعث می‌شود با خیال راحت و آرامش بیشتری اقدام به بارداری بکنید. حتما با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید تا آزمایش‌های لازم را برایتان تجویز کند.
به دوره تخمک‌گذاری حساس‌تر باشید
اگر سیکل قاعدگی‌تان مرتب است، می‌توانید بسادگی دوره تخمک‌گذاری را که 14 روز قبل از شروع قاعدگی است، تخمین بزنید. از سه روز قبل تا سه روز بعد از این تاریخ، دوره باروری شما کلید می‌خورد. چون اسپرم به مدت سه روز در داخل دستگاه تناسلی زن زنده می‌ماند. اگر قاعدگی نامنظمی دارید، باید زمان تخمک‌گذاری را به شیوه دیگری محاسبه کنید. در این صورت باید به علائم فیزیکی بدن مانند درد در زیر شکم، ترشحات واژینال و احساس درد در ناحیه سینه‌ها حساس‌تر باشید. دمای بدن نیز نشان‌دهنده زمان تخمک‌گذاری است. از روز بعد از تخمک‌گذاری دمای بدن افزایش چشمگیری می‌یابد. می‌توانید هر روز صبح در یک ساعت و شرایط مشخص دمای بدن خود را اندازه بگیرید. همچنین می‌توانید از تست‌های تخمک‌گذاری استفاده کنید. این تست‌ها میزان هورمون Lh در ادرار را (که 24 تا 36 ساعت قبل از تخمک‌گذاری آزاد می‌شود) اندازه‌گیری می‌کند.
نزدیکی را بیشتر کنید
علاوه بر شناسایی دوره تخمک‌گذاری بهتر است که برقراری رابطه را بیشتر کنید؛ چون در اوج نظم دوره قاعدگی نیز امکان دارد تاریخ تخمک‌گذاری جابه‌جا شود. مراقب خود و همسرتان باشید و سعی کنید روابط بیشتری برقرار کنید. چهار بار نزدیکی در هفته به جای یک بار، احتمال بارداری در عرض شش ماه را از 17 به 83 درصد افزایش می‌دهد.
حالت‌های مناسبی انتخاب کنید
منی‌دانه‌ها شناور هستند و به‌واسطه سیگنال‌های شیمیایی هدایت می‌شوند؛ اما بیشتر متخصصان توصیه می‌کنند که برای هدایت هرچه بیشتر منی‌دانه وضع مناسبی برای آمیزش انتخاب شود. یعنی بدن در وضعی قرار بگیرد که بیشترین منی‌دانه به گردنه رحم برسد. در نتیجه لازم است حالتی انتخاب کنید که زاویه دخول در بیشترین و میزان خروج اسپرم در پایین‌ترین حد خود باشد.
بعد از نزدیکی دراز بکشید
بعد از اتمام نزدیکی بلافاصله از جای خود بلند نشوید و به مدت 10 دقیقه به پشت بخوابید و در گرفتن دوش عجله نکنید.
تغذیه سالم داشته باشید
بی‌شک تجربه‌اش را داشته‌اید که تغذیه نامناسب و رژیم‌های لاغری سفت و سخت روی عادت ماهانه شما تاثیر می‌گذارد. رژیم‌های سخت لاغری باعث کمبود ویتامین در بدن می‌شود و علاوه بر آن شما را خسته و افسرده می‌کند؛ البته اضافه‌وزن نیز به‌طور مستقیم روی باروری تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین لازم است که تغذیه سالم و متنوعی داشته باشید. روزانه پنج واحد میوه و سبزیجات، دو سهم غذایی پروتئین‌های حیوانی و گیاهی (ماهی، گوشت، تخم‌مرغ، عدس، سویا و...)، سه سهم غذایی قندهای دیرجذب (غلات کامل، پاستا، برنج، نان تهیه‌شده از آرد کامل)، سه محصول لبنی (ماست، شیر، پنیر) و چربی‌های سالم (ماهی، روغن‌های‌گیاهی، دانه‌ها و مغزها) داشته باشید. فراموش نکنید که از مصرف مواد غذایی چرب و قندی بکاهید و روزانه آب کافی بنوشید.
ورزش کنید
برای افزایش احتمال باروری لازم است وزن خود را مهار کنید و احساس سلامت زیادی داشته باشید. وقتی بدن شما از نظر جسمی و روحی در آمادگی کامل باشد، میلتان به برقراری رابطه بیشتر افزایش می‌یابد و احتمال باروری‌تان نیز بیشتر می‌شود. ورزش‌های مناسب و سبکی انجام دهید. نرمش‌های آرام‌تنی کمک زیادی به شما خواهد کرد.
استرس‌تان را مهار کنید
استرس باعث افزایش هورمون کورتیزول می‌شود که به هورمون استرس معروف است. این هورمون‌ها روی هیپوتالاموس تاثیر می‌گذارند و باعث کاهش ترشح هورمون GnRH (هورمون تاثیرگذار روی هیپوفیز و تحریک‌کننده ترشح هورمون‌های جنسی FSH وLH) می‌شود. این تاثیر باعث بروز اختلال در تخمک‌گذاری می‌شود تا جایی که حتی به قطع قاعدگی هم منجر می‌شود.
مصرف ماست کم‌چرب را کاهش دهید
نتایج یک پژوهش آمریکایی نشان می‌دهد خانم‌هایی که روزانه بیش از دو محصول لبنی کم‌چرب مصرف می‌کنند بیشتر در معرض ناباروری قرار می‌گیرند. مصرف بیش از اندازه ماست و شیر کم‌چرب باعث افزایش اختلال در تخمک‌گذاری می‌شود. شیر کم‌چرب در مقایسه با شیر کامل حاوی بیشترین میزان آندروژن، پرولاکتین و فاکتور رشد است. در نتیجه لازم است که روزانه دو محصول لبنی کامل میل کنید.
ترکیبات سمی ممنوع
همه ما بدون اینکه بدانیم، در معرض ترکیباتی سمی قرار داریم که روی باروری تاثیر منفی می‌گذارد. در عرض کمتر از 50 سال که تولید ترکیبات شیمیایی در سراسر جهان با افزایش 85 درصدی همراه بوده است، کمیت منی‌دانه‌ها به میزان 50 درصد کاهش و میزان ابتلا به سرطان بیضه نیز 50 درصد افزایش یافته است. قرارگیری در معرض ترکیبات سمی موجود در هوا، مصرف مواد غذایی آلوده به آفت‌کش‌ها، نوشیدن آب حاوی ترکیبات شیمیایی یا تماس با شوینده‌ها و... باعث کاهش احتمال باروری می‌شود.
مایعات سالم بنوشید
آبمیوه‌های طبیعی یا آب معمولی جزو بهترین گزینه‌هاست. توجه داشته باشید که مصرف زیاد قهوه یعنی بیش از شش فنجان در روز نیز باعث کاهش باروری می‌شود.
سیگار دشمن سلامت و باروری
مصرف دخانیات احتمال باروری را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد. لازم است قبل از بارداری سیگار را ترک کنید. باید بدانید که مصرف دخانیات در طول بارداری خطر سقط‌جنین و ناهنجاری‌های جدی در نوزاد را بالا می‌برد.
تاثیر گرما در اسپرم
منی‌دانه‌ها از گرما بیزار هستند. بیضه‌ها داخل کیسه بیضه و با فاصله از بدن قرار دارند و دمای آنها 4ـ2 درجه کمتر از دمای بدن است. افزایش دمای بیضه‌ها حتی به میزان یک تا دو درجه، کمیت و کیفیت منی‌دانه‌ها را به خطر می‌اندازد؛ در نتیجه لازم است که آقایان از سونا، حمام و جکوزی‌های خیلی گرم بپرهیزند. از نشستن‌های طولانی‌مدت و بخصوص انداختن پا روی هم و نشستن طولانی‌مدت روی صندلی‌های گرم‌کننده اتومبیل بپرهیزید. از پوشیدن لباس‌های تنگ با جنس الیاف مصنوعی خودداری کنید. جنس‌های کتان و نخی را انتخاب کنید. انجام برخی از ورزش‌ها را محدود کنید. لپ‌تاپ را روی پاهایتان قرار ندهید. استفاده طولانی‌مدت از تلفن‌های همراه به سلامت شما آسیب می‌زند و احتمال پدر و البته مادر شدن را کاهش می‌دهد.
انتخاب روش زایمان به شکل طبیعی یا سزارین
در این مقاله ، راجع به انتخاب روش زایمان در یک مادر با بارداری کم خطر و طبیعی ، صحبت میکنم . مسلما گاهی شرایطی به وجود میآید که مادر پرخطر بوده و این مقاله شامل حال ش نمی شود . مثل جفت سرراهی ، جنین بیش از 4 کیلو ، 2 یا چند قلویی ، بیماریهای سیستمیک مادر ، اکلامپسی و ....(امیدوارم شما جزو این دسته مادران نباشید .)
زایمان سزارین یا طبیعی
بعضی از مادران احساس می‌کنند که برنامه‌ریزی برای زایمان از صبر کردن برای تولد کودک راحت‌تر است. این کار به آنها اجازۀ تنظیم راحت، مرخصی زایمان و برخورداری از کمک‌های بیشتری را در منزل می‌دهد، اما باید توجه داشت که برنامه‌ریزی برای سزارین حتماً به معنای این نیست که کودک تا آن تاریخ برای تولد صبر می‌کند. درحالی‌که نمی‌توانید زودتر از هفتۀ ۳۹ برای انجام سزارین برنامه‌ریزی کنید، باید در برنامۀ خود انعطاف‌پذیر باشید، چون ممکن است پیش از آن تاریخ نیاز به زایمان پیدا کنید.
مقایسۀ مشکلات سزارین و زایمان طبیعی
برخی از متخصصان معتقدند که عمل سزارین ریسک شما را برای داشتن مشکلات جدی در بارداری‌های آینده افزایش می‌دهد. جفت سرراهی و چسبندگی جفت برخی از مشکلاتی است که با عمل سزارین ریسک آنها در بارداری آیندۀ شما افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل، اکثر پزشکان در صورت تصمیم شما برای داشتن چندین فرزند، انجام زایمان طبیعی را توصیه می‌کنند. اگر تصمیم گرفته‌اید که یک فرزند داشته باشید و با توجه به مشکلات سزارین، این روش را انتخاب کرده‌اید، این را بدانید که بسیاری از خانواده‌ها بعد از تولد فرزند اول به داشتن فرزندان بیشتر علاقه‌مند می‌شوند، پس در مورد این موضوع حساس با دقت بیشتری تصمیم‌گیری کنید. اگرچه تحقیقات زیادی در رابطه با مقایسۀ مشکلات و مزایای روش زایمان طبیعی و سزارین صورت نگرفته است، اما مواردی وجود دارد که مزیت یک روش را به روش دیگر نشان می‌دهد. برخی از این مزایا در زیر آمده است:
خونریزی: برخی تحقیقات نشان داده‌اند که احتمال خونریزی در فرایند سزارین کمتر از زایمان طبیعی است، البته زنانی که برای زایمان طبیعی آماده و در نهایت مجبور به انجام سزارین شده‌اند، ممکن است مستعد خونریزی بیشتری از میزان مورد انتظار برای سزارین باشند. در مورد خونریزی شدید که منجر به برداشتن رحم می‌شود، تفاوت چندانی بین اولین سزارین در مقابل زایمان طبیعی وجود ندارد اما سزارین‌های بعدی ریسک خونریزی شدید و خطرناکی را افزایش می‌دهد که ممکن است منجر به خارج کردن رحم شود.
طول مدت بستری در بیمارستان: زنانی که زایمان آنها به روش طبیعی انجام می‌شود، زودتر از افرادی که سزارین انجام می‌دهند از بیمارستان مرخص می‌شوند. به علاوه کسانی که به روش سزارین زایمان می‌کنند، احتمال بیشتری برای مراجعۀ مجدد به بیمارستان دارند.
مشکلات تنفسی: کودکانی که به روش سزارین متولد می‌شوند، احتمال نیاز بیشتری به بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژۀ نوزدان یا NICU به دلیل مشکلات تنفسی دارند. ریه‌های نوزاد در رحم مادر پر از مایع است، مراحل زایمان به ریه‌های جنین پیغام می‌دهد که تولید مایع را متوقف کند و پس از آن، ریه‌ها مایع را کاملاً تخلیه یا جذب می‌کند اما در فرایند زایمان سزارین، این اتفاق به این شکل صورت نمی‌گیرد و احتمال نارسایی تنفسی در نوزاد تازه متولدشده را افزایش می‌دهد. کودکانی که پیش از هفتۀ ۳۹ به روش سزارین متولد می‌شوند بیشتر مستعد این وضعیت هستند. همچنین این کودکان مستعد داشتن مشکلات دیگری مانند ناتوانی در تنظیم قند خون و درجه حرارت بدن نیز هستند. به همین دلیل، سزارین نباید زودتر از هفتۀ ۳۹ انجام شود، مگر اینکه به دلیل وجود مشکلات پزشکی نیاز به زایمان زودتر باشد.
وقتی برای زایمان در بیمارستان هستید، متخصص زنان و زایمان و پزشک بیهوشی مسئولیت مراقبت از شما را بر عهده خواهند گرفت و با شما مانند یک بیمار جراحی برخورد خواهد شد؛ حتی اگر شما برای یک زایمان طبیعی برنامه‌ریزی کرده‌اید، به این معنی نیست که زایمان طبیعی خواهید داشت و ممکن است طبق تشخیص پزشک زایمان به روش سزارین انجام شود.
پس از سزارین با مشکلات و سختی‌های بهبود بعد از یک جراحی بزرگ مواجه هستید و علاوه بر آنکه مجبور خواهید بود روزهای بیشتری را برای بهبود خود در بیمارستان بمانید، بعد از آن نیز مدت بیشتری لازم است تا با درد و زخم‌های جراحی زایمان کنار بیایید و نیاز به استراحت بیشتری نیز دارید و این در حالی است که شما مادر یک کودک شده‌اید و باید از او نیز مراقبت کنید.
دلایل ترس از زایمان طبیعی
همۀ زنان باردار داستان‌های وحشتناکی در رابطه با درد زایمان طبیعی شنیده‌اند. اگر این نگرانی برای شما نیز وجود دارد، بهتر است با پزشک خود در این رابطه صحبت کنید. او می‌تواند در مورد درد زایمان طبیعی و راه‌های کنترل آن و زایمان بدون درد، بیشتر برای شما توضیح دهد. صحبت با مادرانی که سزارین یا زایمان طبیعی انجام داده‌اند، می‌تواند به شما برای آشنایی با مشکلات و شرایط هر کدام از این روش‌ها کمک کند. شاید در روند جراحی سزارین هیچ دردی نداشته باشید، اما نسبت به زنی که زایمان طبیعی داشته است، دورۀ بهبودی طولانی‌تر و سخت‌تری را تجربه خواهید کرد. ممکن است برخی از زنان باردار معتقد باشند که سزارین به آنها اجازه می‌دهد تا وجود برخی مشکلات در فرایند زایمان را به حداقل برسانند.
مشکلاتی مانند پارگی واژن، بی‌اختیاری مدفوع و تغییراتی که ممکن است رابطۀ جنسی آنها را در آینده تحت تأثیر قرار دهد. اگرچه در بسیاری از زنانی که زایمان طبیعی انجام می‌دهند، درجه‌هایی از پارگی واژن یا پرینه؛ که همان فاصلۀ بین مقعد و واژن است، ایجاد می‌شود اما اکثر این پارگی‌ها سطحی است و معمولاً در مدت کوتاهی به صورت خودبهخود بهبود می‌یابد. تنها تعداد کمی از زنانی که زایمان طبیعی انجام می‌دهند ممکن است با پارگی جدی‌تری روبه‌رو شوند که نیاز به بخیه داشته و با درد یا ناراحتی‌هایی تا چند ماه همراه باشد. همچنین هیچ شواهد علمی‌ای وجود ندارد که نشان‌دهندۀ نقش زایمان طبیعی در مشکل بی‌اختیاری مدفوع باشد. از طرفی برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که عمل سزارین برای بارداری‌های بعدی مادر ممکن است مشکل‌ساز شود، به همین علت، اگر قصد بارداری مجدد دارید و مشکل خاصی نیز وجود ندارد بهتر است زایمان طبیعی را انتخاب کنید.
علائم بارداری خارج از رحم و علت آن
اگر تخمک بارورشده، خارج از رحم جای‌گیر شود، به آن بارداری خارج از رحم می‌گویند. از هر 50 بارداری، یکی خارج از رحم اتفاق می‌افتد. هیچ راهی وجود ندارد که یک بارداری خارج از رحم (یا نا به جا) را وارد رحم کرد، بنابراین به پایان رساندن بارداری تنها گزینه ممکن است. اگر چه عوامل زمینه سازی برای بارداری خارج از رحم وجود دارند، اما این برای هر فردی ممکن است اتفاق بیفتد. به علت خطر این بارداری برای فرد، بسیار مهم است که علائم اولیه آن زودهنگام شناسایی‌شده و هر چه زودتر درمان آغاز شود.
آیا بارداری خارج از رحم مسئله‌‌ی رایجی است؟
در بریتانیا، بارداری خارج از رحم از هر ۹۰ زن، تنها برای ۱ نفر اتفاق می‌افتد. در ۹۸ درصد موارد، بارداری خارج از رحم در یکی از لوله‌های رحم رخ می‌دهد به همین دلیل به این نوع بارداری، بارداری لوله‌ای هم گفته می‌شود. بارداری خارج از رحم در محل‌های دیگر نظیر دهانه‌ی رحم، تخمدان، شکم و … نیز رخ می‌دهد. بعد از جراحی‌های تخمدان، سزارین‌های قبلی و … نیز امکان بروز بارداری خارج از رحم وجود دارد.
بارداری خارج از رحم دردناک است و اگر درمان نشود، باعث ایجاد مشکل در لولهی رحم و خونریزی داخلی می‌شود. این نوع بارداری اورژانسی است و اگر به‌موقع پیگیری و درمان نشود، امکان بقای جنین و انتقال آن به داخل رحم وجود نخواهد داشت. در این وضعیت بافت‌های بارداری و لولهی رحمی درگیر، معمولا خارج می‌شوند
چگونه این اتفاق می‌افتد؟
پس از لقاح، تخمک باردار شده، در یکی از لوله‌های فالوپ برای رسیدن به رحم حرکت می‌کند . اگر این لوله آسیب دیده باشد یا مسدود شده باشد ، حرکت تخمک به سمت رحم ناتمام می‌ماند و تخمک در لوله کاشته شده و در همان جا به رشد خود ادامه می‌دهد. چون اکثر بارداری‌های خارج از رحم در لوله فالوپ اتفاق می‌افتد، اغلب به آن بارداری در لوله می‌گویند. در موارد خیلی کمتر شایع، تخمک در تخمدان، سرویکس (دهانه رحم) ، مستقیماً در شکم و یا حتی در زخم جوش‌خورده سزارین کاشته می‌شود.
همچنین این امکان وجود دارد که یک جنین به صورت طبیعی در رحم فرد و جنین دیگر در لوله یا هر جای دیگری جای‌گیر شده باشد. به این وضعیت بارداری هتروتروپیک می‌گویند که بسیار نادر است و در یکی از هر 4000 بارداری اتفاق می‌افتد. اگر بارداری خارج از رحم تشخیص داده نشده و درمان نشود، جنین ممکن است تا حدی رشد کند که لوله فالوپ پاره شده و منجر به درد و خونریزی شکمی شدید گردد. این ممکن است موجب آسیب همیشگی به لوله یا از دست دادن آن شود و در صورتی که خونریزی بسیار شدیدی اتفاق بیفتد که فوراً درمان نشود، حتی ممکن است منجر به مرگ بیمار شود. به همین علت است که تشخیص زودهنگام و درمان و معالجات متعاقب آن بسیار مهم است.
چه کسانی در معرض بارداری خارج از رحم هستند؟
احتمال وقوع بارداری خارج از رحم در همه‌ی بانوان وجود دارد. از هر سه زن، یک نفر در معرض مواجهه با این مشکل است و عوامل خطر ابتلا به آن را دارد. موارد زیر احتمال ابتلا به این مشکل را بیشتر می‌کنند:
ابتلا به بیماریهای PID یا التهاب ناحیه لگن، معمولا در اثر «عفونت کلامیدیا» رخ می‌دهد. این مشکل می‌تواند موجب زخم و آسیب در ناحیه‌ی لوله‌های رحم شود.
هرگونه جراحی در ناحیه‌ی شکم، عمل‌های سزارین، برداشتن آپاندیس یا جراحی در ناحیه‌ی لوله‌های رحم مانند استریلازیسیون.
اگر از طریق درمان‌های IVF بارداری صورت گرفته باشد، باید برای اطمینان از محل قرار گرفتن رویان، عکس‌برداری‌های لازم صورت بگیرد. (تا قبل از اتمام هفته‌ی هشتم بارداری، به جنین «رویان» می‌گویند.)
اگر در حین داشتن IUD بارداری صورت گرفته باشد یا قرص‌های شیردهی (mini-pill) مصرف شده باشد. (IUD وسیله‌‌ای معمولا T شکل است که برای پیشگیری از بارداری در رحم قرار می‌گیرد. قرص‌های شیردهی نوعی قرص ضدبارداری هستند که فقط هورمون پروژسترون دارند.)
از هر ۱۰ فردی که بارداری خارج از رحم داشته‌اند، احتمال دارد یک نفر دوباره این نوع بارداری را تجربه کند.
استعمال سیگار و بارداری در سنین بالای ۴۰ سال نیز احتمال بروز بارداری خارج از رحم را افزایش می‌دهند.
در صورتی که هر یک از علائم زیر را دارید فوراً با متخصص خود صحبت کنید:
- حساسیت یا درد شکمی یا لگنی. ممکن است این درد ناگهانی، دائمی، و شدید باشد اما می‌تواند خفیف بوده و متناوب باشد. ممکن است متوجه شوید که درد هنگامی که فعالیت دارید یا هنگامی که سرفه می‌کنید یا شکمتان کار می‌کند بدتر می‌شود. ممکن است آن را تنها در یک طرف احساس کنید اما درد هر جایی در شکم یا لگن شما می‌تواند باشد. ممکن است درد به صورت مبهم یا تیر کشیدن باشد و تهوع و استفراغ نیز ممکن است داشته باشید.
- دیدن لکه یا خونریزی از واژن در صورتی که تست بارداری مثبت بوده است. ممکن است خونریزی شبیه به شروع قاعدگی سبک باشد. خون ممکن است قرمز یا قهوه‌ای باشد، همانند رنگ خون خشک‌شده و ممکن است پیوسته یا متناوب، و شدید یا خفیف باشد.
- درد شانه. گرفتگی و خونریزی ممکن است معانی مختلف داشته باشد اما درد شانه، به ویژه هنگامی که دراز می‌کشید، علامت مشخصه بارداری خارج از رحم پاره شده است و فوراً باید درمان پزشکی انجام شود. علت درد شانه خونریزی داخلی است که اعصابی را که به ناحیه شانه می‌روند تحریک می‌کند.
- اگر لوله فالوپ پاره شود ممکن است علائم شوک مانند ضعف، تند شدن ضربان قلب، رنگ‌پریدگی، مرطوب شدن پوست و سرگیجه یا غش وجود داشته باشد. در این موارد بدون تأخیر با اورژانس تماس بگیرید.
همچنین در صورتی که باردار هستید و در گروه پر خطر بارداری خارج از رحم قرار دارید، به ویژه اگر با وجود داشتن آی یو دی در رحم یا جراحی بستن لوله‌ها باردار شده‌اید، یا هر جراحی دیگری در لوله‌های فالوپ داشته‌اید، یا بارداری خارج از رحم پیشین یا بیماری التهاب لگن را تجربه کرده‌اید، باید به دنبال کمک و مراقبت‌های پزشکی زودهنگام باشید. اگر تحت درمان‌های باروری هستید و باردار شده‌اید، پزشک به دقت بر بارداری شما نظارت می‌کند، اما حتماً با مشاهده هر یک از علائم بارداری خارج از رحم فوراً او را در جریان بگذارید.
درمان بارداری خارج از رحم چیست؟
مهمترین علائم بارداری را بدانید/ اولین نشانه های بارداری چیست؟
از زمان اولین اقدام برای بارداری و انجام معاینات قبل از بارداری تا باردار شدنتان، احتمالاً یکی از دغدغه‌های اصلی شما اطلاع از موفقیت‌آمیز بودن چنین اقدام و تلاشی برای بارداری است. اما بدانید که این دغدغهٔ شیرین فقط یک شروع دوست‌داشتنی برای ۹ ماه پیش روی شماست که طی آن باید برای داشتن بدنی سرحال و به دور از اضطراب و تولد کودکی سالم تلاش کنید. در این مطلب با علائمی آشنا خواهید شد که می‌توانید با دانستن آنها به سرعت متوجه بارداری خود شوید و سپس اطلاعات مفیدی در مورد تمام مراحل خودمراقبتی و مراقبت‌های پزشکی لازم در طول بارداری و عوارض شایع بارداری به دست خواهید آورد. همچنین شما می‌توانید با استفاده از تقویم بارداری موجود در اپلیکیشن بارداری و وارد کردن اولین روز پریود از آخرین عادت ماهانهٔ خودتان، روز و تاریخ زایمانتان را به دست آورید و تمام هفته‌های بارداری و مراحل رشد کودکتان را با تصویر ببینید.
برخی از علائم بارداری
علایم بارداری: بیزاری از غذا
اگر جدیدا باردار شده باشید، کاملا عادیست که از بوی ساندویچ سوسیس دودی یا یک فنجان قهوه حس بدی داشته باشید و یا رایحه خاصی موجب حالت تهوع شما شود. گرچه این امر قطعیت ندارد، با این وجود می‌تواند ناشی از عوارض جانبی افزایش سریع میزان هورمون استروژن در بدن شما باشد. همچنین ممکن است به طور ناگهانی از غذای محبوبتان کاملا بیزار شوید.
علایم بارداری: نوسانات خلقی
در طی بارداری تغییر حالات روحی بسیار رایج است، بخشی از آن ناشی از تغییرات هورمونی است که سطوح انتقال دهنده‌های عصبی (پیام‌رسان‌های شیمیایی در مغز) را تحت تاثیر قرار می‌دهد. افراد مختلف به شیوه‌های متفاوتی به این تغییرات پاسخ می‌دهند. برخی از زنان باردار دچار احساسات شدید، هم خوب و هم بد می‌شوند؛ و برخی دیگر احساس اضطراب و افسردگی می‌کنند.
توجه داشته باشید: اگر احساس ناراحتی و ناامیدی داشتید یا احساس ناتوانی در مسولیت‌های روزمره‌تان، یا دچار افکار آسیب‌رسان به خودتان شدید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
علایم بارداری: نفخ شکمی
تغییرات هورمونی در اوایل بارداری ممکن است باعث احساس نفخ شود، مشابه احساسی که برخی از زنان درست قبل از عادت ماهانه دارند. به این علت برخی از لباس‌هایتان ممکن است تنگ‌تر از حالت معمول گردد، حتی در همان اوایل که رحم هنوز نسبتا کوچک است.
علایم بارداری: تکرر ادرار
مدت کوتاهی پس از بارداری، تغییرات هورمونی زنجیره‌ای از اتفاقات را در پی دارد که موجب افزایش جریان خون از کلیه‌ها می‌گردد. همین امر باعث می‌شود که که مثانه سریع‌تر پر شود، بنابراین اغلب به دفع ادرار بیشتری نیاز دارید. این نشانه ممکن است در اوایل هفته ششم از سه ماهه‌ی اول بارداری شروع شود.
با افزایش ماه‌های بارداری، تکرر ادرار ادامه می‌یابد و شدت می‌گیرد. در طول دوران بارداری، حجم خون به طور چشمگیری افزایش می‌یابد، که منجر به مایع اضافی در مثانه می‌شود. مشکل با بزرگ شدن بچه افزایش یافته و مثانه فشار بیشتری را متحمل می‌شود.
علایم بارداری: خستگی مفرط
یک مرتبه احساس خستگی می‌کنید؟ نه، احساس خستگی مفرط دارید. هیچکس به طور قطع از علل خستگی مفرط در اوایل بارداری آگاهی ندارد، اما ممکن است افزایش سریع میزان هورمون پروژسترون با خواب شما مرتبط باشد. البته، بی‌حالی صبحگاهی و همچنین تکرر ادرار در طول شب ممکن است تنبلی را افزایش دهد.
در سه ماهه دوم شما احساس انرژی بیشتری می‌کنید، اما خستگی معمولا در اواخر بارداری یعنی زمانی که وزن بیشتری را تحمل می‌کنید، باز می‌گردد و برخی از ناراحتی‌های رایج بارداری، خواب شبانه خوب را برای شما سخت می‌کند.
علایم بارداری: سینه‌های متورم و حساس
یکی از نشانه‌های اولیه بارداری حساسیت، سینه‌های دردناک و علت آن افزایش میزان هورمون‌هاست. درد و تورمی که متحمل می‌شوید بی‌شباهت با دردی که قبل از عادت ماهانه در سینه‌هایتان احساس می‌کنید، نیست. درد شما به‌طور قابل توجهی بعد از سه ماهه اول باید کاهش پیدا کند، همانطور که بدن شما با تغییرات هورمونی تطابق می‌یابد.
علایم بارداری: تهوع
برای برخی از زنان، بی‌حالی صبحگاهی تا حدود یک ماه بعد از حاملگی آغاز نمی‌شود، هرچند برای برخی دیگر ممکن است یک یا دو هفته زودتر شروع شود. البته این مشکل فقط صبح‌ها بروز نمی‌کند: تهوع مربوط به بارداری ( با استفراغ یا بدون آن) می‌تواند مشکلی در صبح، ظهر یا شب باشد.
حدودا نیمی از زنان باردار که در سه ماهه‌ی اول بارداری حالت تهوع را تجربه نمودند، ممکن است در آغاز سه ماهه‌ی دوم از این حالت کاملا خلاص شوند. اما در برخی دیگر ممکن است یک ماه دیگر هم به طول انجامد. افراد خوش شانس اصلا به آن دچار نمی‌شوند.
علایم بارداری: تاخیر در عادت ماهانه
اگر معمولا عادت ماهانه‌ای منظم دارید اما این بار به موقع اتفاق نیافتاد، پیش از توجه به هر یک از علائم بالا، تست بارداری را امتحان کنید. اما اگر عادت ماهانه‌‌ی چندان منظمی ندارید و پیگیر زمان آن نیستید، تهوع، درد سینه و تکرر ادرار می‌تواند از علائم بارداری باشد.
علایم بارداری: بالا بودن دمای بدن
اگر دمای بدنتان را ثبت نمودید و متوجه شدید به مدت ۱۸ روز در یک اندازه بالا مانده، احتملا باردار هستید.